11.02.2023 tarihli ve 32101 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan gelişmeler…
- Su Ürünleri Üretiminde Kiralama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile; Su Ürünleri Üretiminde Kiralama Yönetmeliğinin 5. maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(14) Su ürünleri avcılığı veya yetiştiriciliği yapılan kaynaktaki su miktarının, üretim veya avcılık yapılamayacak kadar azaldığı veya tamamen kuruduğu hallerde kiracının talep etmesi durumunda, kiralamayı yapan il müdürlüğünce Genel Müdürlüğün uygun görüşü alınarak valinin onayı ile bir tespit komisyonu kurulur. Bu komisyon; kaynağın bulunduğu yerdeki il müdürlüğünün koordinasyonunda, biri su ürünleri mühendisi olmak üzere il müdürlüğünden iki üye, DSİ bölge müdürlüğünden bir üyenin katılımıyla üç kişiden teşekkül eder. Tespit komisyonu tarafından yerinde inceleme yapılarak teknik rapor hazırlanır. Hazırlanan teknik raporda su miktarındaki azalma veya kurumaya dair tespitin yer alması durumunda, istihsal faaliyetine ara verildiği tarih ile tekrar istihsal faaliyetinin başladığı tarih arasındaki işlemiş kira bedelinin kiracıdan alınmamasına valilik tarafından karar verilir. Su miktarındaki azalma veya tamamen kurumanın teknik rapor ile tespit edilmesinden sonra kiracının talebi ile sözleşme tazminat ödenmeden karşılıklı feshedilebilir. Su miktarının azalmasına bağlı olarak üretim miktarındaki dalgalanma nedeniyle kira bedelinde değişiklik yapılmaz.”
Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir.
“Kiralama işlemi devam eden dosyalar
GEÇİCİ MADDE 2- (1) Bu maddenin yayımı tarihinden önce yapılan ve devam eden kira sözleşmelerinde kiracının talebi olması ve 31.12.2023 tarihine kadar müracaat edilmesi halinde kira sözleşmesi yenilenebilir. Kiracının bu yönde bir talebi olmaması halinde mevcut sözleşmelerinde belirtilen hükümlere göre işlem yapılır.
Kira bedeli değişikliğinin kapsamı
GEÇİCİ MADDE 3- (1) Bu maddeyi ihdas eden Yönetmelik ile 5. maddenin on dördüncü fıkrasında yapılan düzenleme, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içerisinde başvurulması halinde 01.01.2020 tarihinden sonra yapılmış resmî müracaatlara ilişkin kiralamalara esas geçmiş borçları da kapsar. 01.01.2020 tarihi ile bu maddenin yayımı tarihi arasındaki dönem için kiracı tarafından yapılan başvuruların değerlendirilmesinde, komisyon kurulmaksızın il müdürlüğünce yapılacak tespite göre karar alınabilir. İl müdürlüğü bu kararı alırken tutanakların yanı sıra ilgili döneme ait bilgi, belge ve kaynağa ait su miktarına ilişkin DSİ verileri ile benzeri kayıtları göz önünde bulundurur.”
Bu yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
- Demiryolu Hemzemin Geçitlerinde Alınacak Tedbirler ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik; demiryolu hemzemin geçitlerinin ve bunlara ait koruma sistemlerinin yapımına, bakımına, işletilmesine ve işaretlemesine ilişkin standartları, usul ve esasları, ilgililerin yetki ve sorumluluklarını belirleyerek demiryolu hemzemin geçitlerinde demiryolu ve karayolu trafiğinin düzenini ve güvenliğini sağlama amacıyla düzenlenmiştir. Bu yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
- Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak 2023 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ ile; 16.07.1985 tarihli ve 85/9707 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Mimarlık ve Mühendislik Hizmetleri Şartnamesinin 3.2 maddesi gereğince, mimarlık ve mühendislik hizmet bedellerinin hesabında kullanılacak 2023 yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri, yapının mimarlık hizmetlerine esas olan sınıfı dikkate alınarak; KDV hariç, genel giderler (%15) ile yüklenici kârı (%10) dâhil edilerek tablo ile gösterilmiştir. Tebliğ ayrıca yapının mimarlık hizmetlerine esas olan sınıfının belirlenmesine ilişkin açıklamalar içermektedir. Bu Tebliğ 1 Ocak 2023 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
- Proje ve Kontrolluk İşlerinde Uygulanacak Fiyat Artış Oranları Hakkında Tebliğ ile; 28.07.1988 tarihli ve 88/13181 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Sektörüne Dahil İdarelerin İhalesi Yapılmış ve Yapılacak İşlerinde İhale Usul ve Şekillerine Göre Fiyat Farkı Hesabında Uygulayacakları Esasların 4. maddesinin (4.5) numaralı bendi gereği, birinci derecenin son kademesindeki bekâr bir Devlet Memuru olarak Bakanlık Yapı İşleri Genel Müdürlüğü Proje Dairesi Başkanının bütün ek ödentileri dahil net maaşının sözleşmeye esas yıl dönemi (sözleşme birim fiyatlarının ait olduğu yıl dönemi) ile uygulama yılı dönemine ait miktarları arasındaki artış oranları 01.01.2023 tarihinden itibaren, proje ve kontrolluk işlerinde uygulanmak üzere tespit edilip yayınlanmıştır. Tebliğ ayrıca 1980 – 2000 yılları fiyat artış oranlarını içermektedir. Bu Tebliğ 1 Ocak 2023 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
- Yapı, Tesis ve Onarım İşleri İhalelerinde Kullanılan Müteahhitlik Karneleri ve İş Bitirme Belgelerinin 2023 Yılına Ait Değerlendirme Katsayıları Hakkında Tebliğ ile; 28.03.1981 tarihli ve 17293 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yapı, Tesis ve Onarım İşleri İhalelerine Katılma Yönetmeliği uyarınca, ihalelere iştirak edecek olan müteahhitlerin, ellerinde bulunan ve geçerliliği sona ermemiş müteahhitlik karneleri, ilgili kuruluşlarca, belirtildiği şekilde ve grubu aynı kalmak şartıyla aktarılarak kabul edilmiştir. Tebliğ ayrıca yıllara ilişkin değerlendirme katsayılarını da içermektedir. Bu Tebliğ 1 Ocak 2023 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
- Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No: 5)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 23) ile; Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No: 5)’ne aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 1- 08.02.2023 tarihli ve 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile olağanüstü hal ilan edilen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde 08.02.2023 tarihinden itibaren bir ay içerisinde yapılacak işlemlerde Yönetmeliğin 6. maddesi gereğince yapılması gereken kimlik tespitinin anılan maddede belirtilen usulde yapılamaması halinde; adres ve iletişim bilgisi ile imza örneğinin alınması, eğer mevcut ise yükümlünün kayıtlarında bulunan kimlik belgesindeki fotoğraf ile müşterinin karşılaştırılması ve gerekli görülecek diğer tedbirlerin alınması kaydıyla, söz konusu maddede sayılan kimlik belgeleri ile sınırlı olmaksızın kimliği gösterir herhangi bir belgede yer alan, bunun mümkün olmaması halinde işlem yapmak isteyen kişinin beyan ettiği kimlik bilgilerinin İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü kimlik paylaşım sistemi veri tabanı üzerinden Yönetmeliğin 6. maddesinin birinci fıkrasında sayılan bilgilerden en az dördünün kontrol edilmesi suretiyle gerçekleştirilebilir.
Birinci fıkrada sayılan illerde, Yönetmeliğin 16. maddesi kapsamında yapılacak kimlik tespiti işlemleri, eğer mevcut ise yükümlünün kayıtlarında bulunan kimlik belgesindeki fotoğraf ile müşterinin karşılaştırılması ve gerekli görülecek diğer tedbirlerin alınması kaydıyla Yönetmeliğin 6. maddesinde sayılan kimlik belgeleri ile sınırlı olmaksızın kimliği gösterir herhangi bir belgede yer alan, bunun mümkün olmaması halinde işlem yapmak isteyen kişinin beyan ettiği kimlik bilgilerinin İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü kimlik paylaşım sistemi veri tabanı üzerinden Yönetmeliğin 6. maddesinin birinci fıkrasında sayılan bilgilerden en az dördünün kontrol edilmesi ve imza örneğinin alınması suretiyle gerçekleştirilebilir.
Yerleşim yeri adresi birinci fıkrada sayılan illerde olup afet sebebiyle başka illerde bulunan kişiler hakkında da birinci ve ikinci fıkra hükümleri uygulanabilir.
Bu madde kapsamında kimlik tespiti yapılarak tesis edilen sürekli iş ilişkisinde 08.02.2023 tarihinden itibaren bir ay geçtikten sonra müşterinin ilk işlem talep tarihinde ve işlem gerçekleştirilmeden önce kimlik tespitinin Yönetmeliğin 6. maddesinde düzenlenen usulle yapılması zorunludur.
Bu maddede belirtilen süreleri uzatmaya Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı yetkilidir.”
Bu Tebliğ 8 Şubat 2023 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
- Yargıtay 3, 4 ve 10. Hukuk Dairelerine Ait Kararlar yayınlanmıştır. Bu kapsamda yayınlanan kararlar aşağıdaki gibidir. Kararların tamamına linkten ulaşabilirsiniz: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230211-7.pdf
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/6068 E., 2022/8936 K. Sayılı Karar: Davacı internet abonesi olan davalının aldığı hizmet nedeniyle tahakkuk edilen faturayı ödemediği gibi bu amaçla başlattığı takibe de itiraz ettiğiniz, akabinde yaptığı zorunlu arabuluculuk başvurusunda uzlaşma sağlanamadığını ileri sürerek takibe baki itirazın iptalini talep etmiştir. 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun (“İİK”) 67. maddesi uyarınca öngörülen 1 yıllık hak düşürücü süre geçtiğinden dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir. Verilen hükme karşı Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına temyiz yoluna başvurulmuştur. Covid-19 salgın hastalığı döneminde hak kayıplarının önlenmesi amacıyla hazırlanan 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun uyarınca hak düşürücü sürenin 13.03.2020 ila 15.06.2020 tarihleri arasında durduğu gözetilerek Adalet Bakanlığı’nın temyiz talebi kabul edilmiştir.
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/7482 E., 2022/9198 K. Sayılı Karar: Davacı; işlettiği yol kenarı otopark ücretinin tahsili için hakkında başlattığı takibe, davalının takibe haksız olarak itiraz ettiğini ileri sürerek; takibe vaki itirazın iptaline, lehine icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir. İİK 67/1 maddesi uyarınca bir yıllık süre içinde dava açılmadığı gerekçesi ile dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmiştir. Adalet Bakanlığı, ön inceleme duruşmasında nihai hüküm tesis edilmeden önce açılan itirazın iptali davasını tam ıslaha ilişkin yasal hakkını kullanarak alacak davası olarak ıslah edeceklerini belirtmişken mahkemece ıslah beyanıyla ilgili bir karar verilmeden davanın usulden reddinin kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; hükmün kamu yararına bozulmasını talep etmiştir. Yargıtay, mahkemenin davayı tamamen ıslah ettiğini beyan eden davacıya ıslah dilekçesini sunmak için süre verilmesi gerekirken talep hakkında bir karar verilmemiş olmasının usul ve kanuna aykırı olması sebebiyle temyiz talebini kabul etmiştir.
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/7607 E., 2022/9343 K. Sayılı Karar: Davacı satın aldığı aracı ekspertize götürdükten sonra ortaya çıkan ayıplar neticesinde, satış fiyatından ayıp oranında indirim yapılarak fazlaya ilişkin hakkı saklı kalmak koşuluyla 1.000 TL zararın satış tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte tahsilini talep etmiş ve 31 Ocak 2022 tarihli ıslah dilekçesiyle talebini artırarak toplam 4.197067 TL talep etmiştir. Mahkemece aracın kilometre bilgisinin düşürüldüğü ve bunun davacıya bildirilmediği, dolayısıyla gizli ayıp niteliğinde olan bu işlem nedeniyle davalının ağır kusuru bulunduğuna hükmetmiştir. Adalet Bakanlığı, ıslah dilekçesinin davalı vekiline tebliğine ilişkin e-tebliğin mazbatasına göre 07.03.2022 tarihinde ulaşmış olduğu dolayısıyla ıslah dilekçesine karşı iki haftalık itiraz süresi geçmeden karar verilmesinin hukuki dinlenilme hakkının kısıtlanması niteliğinde olup, usul ve yasaya aykırı bulunduğunu ileri sürerek kararın kanun yararına bozulmasını talep etmiştir. Yargıtay, temyiz talebini kabul etmiştir.
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/7485 E., 2022/9563 K. Sayılı Karar: Davacı Erdek Çiftçi Malları Koruma Başkanlığı, kurumunun 4081 sayılı Çiftçi Mallarını Koruma Kanunu uyarınca bir kamu kurumu olduğunu, davalı borçlunun kanun uyarınca davalıya ait taşınmazlara uzun yıllardır koruma hizmeti sağlandığından aidat ödemek zorunda olduğunu, ödenmeyen aidatlar için icra takibi yapıldığını ancak davalının haksız ve kötü niyetle takibe itiraz ettiğini belirterek davalının itirazının iptali ile takibin devamına, alacağın icra inkar tazminatına hükmolunmasını talep etmiştir. Mahkeme koruma ücretinin 2018 yılından itibaren isteğe bağlı hale getirildiği, davalının 2018 yılında yapılan değişiklikten sonra koruma talebinin bulunmadığı, öncesine ait koruma bedeli yönünden davanın kabulüne, koruma ücretlerinin davalıya tebliğ edilmemiş olması ve alacağın belirli olmaması nedeniyle kötü niyet tazminatının reddine karar verilmiştir. Adalet Bakanlığı, 2018 senesinde yapılan değişiklik sonrasında davalının koruma hizmetinden ayrılma istemine ilişkin başvurusuna ve başvurunun kabulüne ilişkin bir işlem bulunduğuna dair iddia ve tartışma bulunmadığı, nitekim Danıştay’ın 2020/56 E., 2020/16 K. sayılı kararından talep ve kabulün bulunması gerektiği sonucuna ulaşıldığı dikkate alındığında mahkemece yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı bulunduğundan kanun yararına bozma talep etmiştir. Davalının söz konusu hizmetten ayrılmaya ilişkin dilekçesinin olmadığı, davalının koruma hizmetinden faydalanmasının devam ettiği dikkate alınarak hüküm tesis edilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olduğundan kanun yararına temyiz talebi kabul edilmiştir.
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/26464 E., 2022/11237 K. Sayılı Karar: Davacı vekili, davacıya ait araca davalıların zorunlu trafik sigortacısı ve sürücüsü oldukları aracın çarpması sonucunda araç değer kaybı ve araç mahrumiyet bedelinin tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Davanın kısmen kabulü ile değer kaybına ilişkin 1.500 TL maddi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir. Hükmün Adalet Bakanlığı tarafından HMK 363 gereği kanun yararına bozulması talep edilmiştir. Davacının tamir süresine aracın kullanılmasından mahrum kalması nedeni ile zararın oluştuğunun kabulü gerekmekle birlikte, araç mahrumiyetine ilişkin zarar dolaylı zarar olup trafik sigortasının teminatı dışında kalmaktadır. Anılan zarardan davalı sürücünün sorumluluğuna karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı bulunmuş, bozma isteminin kabulüne karar verilmiştir.
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/10988 E., 2022/13879 K. Sayılı Karar: Trafik kazası sonucu sigortalıya ödenen geçici iş göremezlik bedelinin sigorta şirketinden rücuan tahsili için başlatılan takibe yapılan itirazın iptali talepli asıl dava ile, davalının aynı kazada %80 kusurlu olduğu belirtilerek geçici iş göremezlik ödemesinin tahsiline ilişkin birleşen davanın birleştirilmesi talep edilmiştir. Duruşmada yazılan karar sonrasında gerekçeli kararda tashih şerhi başlıklı kısma yer verilmiştir. HMK “Hükmün Tashihi” başlıklı 304. madde yazı ve hesap hataları gibi açık hatalara ilişkin olmakla beraber, “Hükmün Tavzihi” başlıklı 305. maddesi hükmün açık olmamasına ilişkin olup, taraflara tanınan haklar ve yüklenen borçların tavzih yolu ile sınırlandırılamayacağı, genişletilemeyeceği ve değiştirilemeyeceği açıklanmıştır. Bu düzenlemeler uyarınca “tashih” ile hüküm fıkrası değiştirilemeyeceği gibi, eldeki dava dosyasına göre mahkemece yapılan işlem “tavzih” niteliğinde olup, tavzihle hüküm fıkrasının değiştirilemeyeceği ilkesi de ihlal edilmiştir. Kanun yararına temyiz isteminin açıklanan sebeplerle kabulüne karar verilmiştir.
- 11 Şubat 2023 Tarihli ve 32101 Sayılı Resmî Gazete 1. Mükerrer: Olağanüstü Hal Kapsamında Yargı Alanında Alınan Tedbirlere İlişkin 120 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile; 08.02.2023 tarihli ve 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yargı alanında bazı tedbirler alınmıştır. Kararın tamamına linkten ulaşabilirsiniz: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230211M1-1.pdf