Dünya Anıtlar İzleme Örgütü (WMF), 2025 yılı için hazırladığı “tehlike altındaki alanlar” listesinde, iklim değişikliği ve sürdürülebilir kalkınma konularına dikkat çekiyor. Örgütün, kültürel ve tarihi miras alanlarının korunmasını teşvik etmek amacıyla iki yılda bir yayımladığı bu liste, insan çatışmaları, hızlı kentleşme, aşırı turizm gibi tehditlerin yanı sıra iklim değişikliğinin dünya mirasına etkilerini de gözler önüne seriyor.
Listede, iklim değişikliği nedeniyle risk altındaki alanlar arasında Afrika’nın Swahili Sahili’ndeki cami ve türbeler, Maine kıyı şeridindeki tarihi deniz fenerleri gibi yerler bulunuyor. Yükselen deniz seviyeleri ve aşırı hava olayları, bu bölgelerdeki kültürel mirasın korunmasını her geçen gün daha zor hale getiriyor. Aynı zamanda, sürdürülebilirlik kavramı bağlamında, doğal afetlerin miras alanlarına verdiği zararlar da tartışmaya açılıyor.
İlginç bir şekilde, listeye bu yıl Ay da dahil edildi. Özellikle ticari uzay yolculuklarının artması ve uzay turizmi nedeniyle Ay’ın kültürel ve bilimsel önemi tehdit altında. WMF Başkanı Benedicte de Montlaur, Ay’ın insanlık mirasının bir parçası olduğunu ve artan özel çıkarların bu mirasa zarar verebileceğini vurguluyor.
Türkiye’den ise 6 Şubat 2023 depremleri nedeniyle ağır hasar gören tarihi Antakya kenti, listede yer aldı. Antakya’nın korunması için farkındalık yaratılmasının yanı sıra, bölgenin kültürel sürdürülebilirliği ve yeniden inşası da tartışmaların odağında. Ayrıca, küresel listede Gazze, Ukrayna’nın Kiev kenti ve Fransa’daki Sorbonne Şapeli gibi çatışma veya doğal afetlerden zarar gören diğer yerler de bulunuyor.
WMF, tehdit altındaki kültürel alanlar için farkındalık yaratmayı, fon sağlamayı ve bu alanların korunmasına yönelik stratejiler geliştirmeyi amaçlıyor.