Üçüncü kez gerçekleştirilen ve 5 Kasım tarihine kadar sürecek Avrasya Hukuk Kurultayı başladı.
Türkiye Hukuk Platformu ve Ankara Üniversitesi Deniz Hukuku Ulusal Araştırma Merkezi (DEHUKAM) tarafından, Adalet Bakanlığı, İbn Haldun Üniversitesi (İHÜ), Uluslararası Hukukçular Birliği (UHUB) ve Anayasa Hukukçuları Derneği iş birliğiyle “Deniz Hukukundaki Güncel Gelişmeler” ana temasıyla gerçekleştirilen kurultayın açılış töreni yapıldı.
Türkiye Hukuk Platformu Genel Sekreteri Ahmet Akcan, açılışta, üçüncüsünü düzenledikleri kurultayda denizcilik hukukundaki son gelişmeleri tartışacaklarını söyledi.
Başta Adalet Bakanı Bekir Bozdağ olmak üzere, kurultaya destek veren bütün kişi ve kurumlara teşekkür eden Akcan, kurultayın Balkan devletleri, Türki devletler, İslam devletleri ve Akdeniz’de bulunan diğer ülkeler arasında hukuk alanında çalışma yaparak barışçıl çözümler geliştirmek üzere düzenlendiğini belirtti.
İstanbul 2 No’lu Barosu Başkanı Avukat Yasin Şamlı, uluslararası hukuka yeni bir anlayış getirilmesi, bunun temelinin adalet ve hakkaniyet olması gerektiğini belirtti.
Şamlı, dünya üzerindeki ikili veya çoklu ihtilaflar ile çatışmaların hukuk ve adalet zemini üzerinde çözülmesinin insani dramları, bölgesel veya küresel ekonomik krizleri önleyeceğini, insanlık için istikrar, refah ve güvenlik getireceğini, barışı ve dayanışmayı temin edeceğini söyledi.
Kurultayın bu sorunlara çözüm olabilecek hukuki iş birlikleri için büyük önem arz ettiğini ve bu ihtiyaca cevap vermek açısından zemin oluşturacağını dile getiren Şamlı, “Zira uluslararası alanda yer alan birçok hukuk mekanizmaları bu amaca hizmet için kurulmuş olsa da beklenen fonksiyonu icra etmemektedir. Ya bunlar yeniden yapılandırılmalı yahut da dünyada adaleti, barışı ve güvenliği sağlayacak yepyeni hukuk mekanizmaları kurulmalıdır. Kurultayımız bu ulvi amacın zemini olacaktır.” diye konuştu.
“Denizlerdeki kaynakların adil olarak paylaştırılması gerekiyor”
DEHUKAM Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Hakan Karan, deniz ve denizcilik hukukunun günümüzde büyük bir önem taşıdığını, dünyanın üçte ikisinin denizlerle kaplı olduğunu belirtti.
Dünyadaki denizlerin ulusları, hakları ve devletleri birbirleriyle bağladığına işaret eden Karan, “Denizle ilişkili olan haklar sadece denize kıyısı olan devletlerle alakalı değildir, denize kıyısı olmayan devletlerin de hakları vardır. İlk defa bir uluslararası konferansta denize kıyısı olmayan devletlerin hakları dile getirilecek. Özbekistan, Kazakistan açısından bunlar çok önemli. Çünkü Avrasya Hukuk Kongresi’nin onlar da bir üyesi.” diye konuştu.
Sempozyumda “mavi ekonomi” konusunun da tartışılacağını aktaran Karan, “Denizlerde çok büyük bir kaynak var ve bunlara ulaşmamız, bu kaynakların dünyanın bütün ülkeleri arasında, çevreyi de gözeterek adil olarak paylaştırılması gerekiyor.” dedi.
Karan, kurultayın panellerinde ele alınacak konu başlıklarına ilişkin şu bilgileri verdi:
“Panama’dan gelen konuklarımız Panama Kanalı ile ilgili konuları dile getirecek. Geçen yıl Süveyş Kanalı’ndaki tıkanma ile bu konunun önemi ortaya çıkmıştı. Giderek artan şekilde deniz kaynaklarına bağımlı olduğumuz için bu kaynakların tetkiki ve kullanılmasının gündeme gelmesi lazım. Bu kaynaklar üzerine bazı devletler harekete geçiyor, kaynakları kullanıyor ancak diğer devletlerin menfaatlerini gözetmiyor. Bu sorunları bir anlaşma ile mi mahkeme kararı ile mi çözeriz ya da başka bir şekilde çözebilir miyiz bunları konuşacağız. Diplomatlar açısından önemli son panelde de bu anlaşmazlıkların Güney Çin Denizi, Doğu Akdeniz ve Ege Denizi’ndeki bu anlaşmazlıkları nasıl çözeceğimizi Latin Amerika’nın iyi örnekleri üzerinden tartışacağız.”
“Mazlum milletlerin en büyük sığınağı evrensel hukuk ve küresel adalettir”
Ankara 2 No’lu Barosu Başkanı Avukat Sabri Hafif, bu tematik organizasyonlarda tartışılan ve ele alınan hususların mutlaka somut bir getirisi olacağına inandığını, hukuk hayatına katkı sağlayacak bu tür çalışmaların başta Adalet Bakanlığı olmak üzere farklı kurum, kuruluş ve üniversiteler tarafından desteklenmesinin anlamlı ve önemli olduğunu ifade etti.
Hafif, dinamik bir akademi ve sivil toplumun, sadece içinde yaşadığı topluma değil tüm insanlara katkı sağlayacak potansiyele sahip olduğunu dile getirdi.
Hukukun hem ulusal hem de evrensel anlamda güç kazanmasını amaçladıklarını belirten Hafif, “Mazlum milletlerin, kendini var etme çabasındaki tüm toplumların en büyük sığınağı evrensel hukuk ve küresel adalettir. Her toplumun ve milletin hukuktan kaynaklı ulusal ve uluslararası hakları bulunmaktadır. Bütün bunlar için azami çaba, iş birliği, dostluk ve samimi gayret gerekmektedir. Evrensel hukuk ve küresel adaletin elbette belli ülke ya da yapıların temelinde olmadığını vurgulamamız gerekiyor.” diye konuştu.
Türkiye Libya Deniz Anlaşması’nın meşruiyeti ve yasal sonuçları da ele alınacak
Uluslararası Hukukçular Birliği Genel Sekreteri Avukat Necati Ceylan, kurultayda, deniz ve okyanus yataklarının, bütün devletlerin egemenlikleri göz önünde tutularak insanlığın ortak malı olduğu, buraların araştırılması ve işletilmesinin devletlerin coğrafi durumlarından bağımsız olarak bütün insanlığın çıkarı uğruna neler yapılabileceğinin konuşulacağını kaydetti.
Kurultayda uluslararasında barışı tesis edecek, güvenliği sağlayacak ve dostane ilişkileri kuvvetlendirecek çözüm ve tekliflerin ortaya çıkacağını anlatan Ceylan, kurultayın alt başlıklarında BM tarafından ekim 2020’de tescil edilen Türkiye Libya Deniz Anlaşması’nın meşruiyeti ve yasal sonuçlarını da değerlendireceklerini dile getirdi.
İHÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ali Yeşilırmak, hukukun çok az ilgi duyulan alanında yapılan bu organizasyonu önemsediğini belirterek, kurultayı destekleyen kurumlara ve katılımcılara teşekkür etti.
Kurultaya, açılış programının ardından “Denize Kıyısı Olmayan Devletlerin Deniz Alanları Üzerinde Yetkileri” başlıklı oturumla devam edildi.
Programa, Adalet Bakan Yardımcısı Yakup Moğul ve Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı ve DEHUKAM Danışma Kurulu Üyesi Ebubekir Gizligider’in yanı sıra Cumhurbaşkanı Başdanışmanlarından Doç. Dr. Mücahit Küçükyılmaz, AK Parti Milletvekilleri Zeynep Yıldız, Abdulkadir Özel, Cahit Özkan, Ahmet Sorgun, MHP Grup Başkanvekili Milletvekili Muhammed Levent Bülbül, MHP Genel Başkan Danışmanı Prof. Dr. Ruhi Ersoy, Anayasa Mahkemesi Üyesi Kenan Yaşar, Danıştay Genel Sekreter Yardımcısı Sait Micanoğlu, Danıştay 12. Daire Başkanı Mahmut Doğan, Danıştay 3. Daire Başkanı Hanifi Doğan, Yargıtay Daire Başkanları Abdullah Yaman, Ayhan Tuncal ve Vuslat Dirim, Yargıtay Genel Sekreter Yardımcısı İbrahim Acarlı ile Hakimler ve Savcılar Kurulundan bazı üyeler katıldı.