Anayasa Mahkemesi (AYM), Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) yer alan “örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme” suçunu düzenleyen hükmü, Anayasa’ya aykırılık gerekçesiyle iptal etti.
Patnos Ağır Ceza Mahkemesi ile İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemeleri’nin talebi üzerine değerlendirilen kararda, söz konusu hükmün belirsiz ve geniş yorumlamaya müsait olduğu, temel haklar üzerinde güçlü bir caydırıcı etki yarattığı ve kanunilik şartını taşımadığı vurgulandı.
Kararın Temel Nedenleri
Anayasa Mahkemesi, hükümde yer alan “örgüt adına işlenen suç” kavramının ne anlama geldiğine dair herhangi bir düzenleme olmamasını ve suçlar arasında ayrım yapılmamasını eleştirdi. Bu durumun, suçun kapsamını belirsizleştirerek ağır cezaların örgüt üyeliği olmayan ancak örgüt adına suç işleyen kişilere uygulanmasına neden olduğunu belirtti.
Kararda, örgüt adına suç işleyen kişinin örgütle organik bir bağının bulunup bulunmadığının, örgütün hiyerarşik yapısı içinde bilerek ve isteyerek hareket ettiğinin yeterli bir gerekçeyle gösterilmesi gerektiği vurgulandı. Ancak mevcut hükümde bu belirliliğin sağlanamadığı ve farklı yargısal yorumların yapıldığı ifade edildi.
AYM, hükmün, temel hakların kullanımıyla ilgili suçlar bakımından geniş yorumu nedeniyle ifade özgürlüğü, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı, örgütlenme veya din ve vicdan özgürlüğü gibi temel haklar üzerinde güçlü bir caydırıcı etki yarattığını belirtti.
İtiraza konu kuralın, somut delil olmaksızın ve suçun niteliği itibarıyla örgütün amaçlarına katkısının değerlendirilmeden örgüte üye olmayan kişileri cezalandırmaya müsait olduğu, dolayısıyla kanunilik şartını taşımadığı ifade edildi.