23.03.2023 tarihli ve 32141 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan gelişmeler…
- Cumhurbaşkanlığı Tarafından Yapılan Atamalar Hakkında Kararlar (Karar: 2023/158, 159, 160, 161, 162, 163) Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Ayrıntılar için bkz: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/03/20230323-8.pdf
- 7440 Sayılı Kanun Kapsamında Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ ile 31.12.2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce 27.10.1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından 21.07.1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, gecikme faizleri, gecikme zammı alacaklarının 09.03.2023 tarihli ve 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında yeniden yapılandırılarak tahsiline ilişkin usul ve esasları belirlenmiştir.
- İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (No: 2023/7) kapsamında, gümrük tarife istatistik pozisyonu (GTİP) ve tanımı belirtilen eşyanın (yalnız karşısında gösterilen gümrük kıymetinin altında birim kıymetleri haiz olanlarının) ithalatında ileriye yönelik olarak yürütülecek olan gözetim uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlenmiştir. Bu Tebliğ yayımı tarihini takip eden otuzuncu gün yürürlüğe girer.
- Anayasa Mahkemesinin 28.09.2022 Tarihli ve E: 2022/59, K: 2022/111 Sayılı Kararı; 04.01.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na 08.04.2022 tarihli ve 7394 sayılı Kanun’un 6. maddesiyle eklenen geçici 34. maddenin birinci fıkrasının ikinci cümlesinin Anayasa’nın 10. ve 36. maddelerine aykırılığı ileri sürülerek iptaline karar verilmesi taleplerine ilişkindir. Sanıklar hakkında sahte fatura ve muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı fatura düzenledikleri iddiasıyla bakılmakta olan dava ile kesinleşmiş hüküm nedeniyle infaz evresinde bulunan hükümlü hakkındaki cezada indirim talebine ilişkin davada itiraz konusu kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu kanısına varan Mahkemeler, iptali için başvurmuştur. 04.01.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na 08.04.2022 tarihli ve 7394 sayılı Kanun’un 6. maddesiyle eklenen geçici 34. maddenin birinci fıkrasının;
A. İkinci cümlesinin anılan fıkranın birinci cümlesinde yer alan “…infaz…” ibaresi yönünden Anayasa’ya aykırı olduğuna ve İPTALİNE, Kadir ÖZKAYA ile İrfan FİDAN’ın karşı oyları ve OY ÇOKLUĞUYLA,
B. İkinci cümlesinin maddenin ikinci fıkrasında yer alan “…kovuşturma…” ibaresi yönünden Anayasa’ya aykırı olduğuna ve İPTALİNE, Kadir ÖZKAYA’nın karşı oyu ve OY ÇOKLUĞUYLA 28.09.2022 tarihinde karar verildi.
- Anayasa Mahkemesinin 16.02.2023 Tarihli ve E: 2023/21, K: 2023/22 Sayılı Kararı; 28.12.2022 tarihli ve (116) numaralı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin tümünün şekil bakımından Anayasa’nın 2. maddesine aykırılığı ileri sürülerek iptaline ve yürürlüğünün durdurulmasına karar verilmesi talebidir. Hukuk devletinde her türlü resmî işlemin ve bu kapsamda CBK’ların gerekçeli olmasının hukukun genel ilkelerinden biri olduğu, Anayasa ve yasalarda yazılı olmayan bu ilkenin içtihat yoluyla geliştirildiği ve öğretide de savunulduğu, CBK’ların gerekçesiz olması hukuki belirlilik ve güvenlik ilkelerini zedelediği gibi onların konuluş amacının (ratio legis) tam olarak belirlenmesine engel teşkil ettiğinden kamu yararı ilkesine de aykırılık oluştuğu, CBK çıkarılırken öznel ve keyfî davranma riskinin önlenebilmesinin, CBK’ların uygulayıcılar tarafından yorumlanabilmesinin, CBK’ya dayanılarak çıkarılacak alt düzenlemelerin CBK’ya uygunluğunun sağlanabilmesinin ve CBK’ların anayasal denetiminin etkinliğinin artırılabilmesinin CBK’ların gerekçeli olmasına bağlı olduğu, CBK’ların yetki yönünden denetiminin şekil denetimi niteliği taşıdığı, bununla birlikte şekil denetiminin kapsamının yetki unsuru ile sınırlı olmadığı, Anayasa’da CBK’ların şekil bakımından denetimi öngörülmekle birlikte bu denetimin kapsamına ilişkin bir kural konulmadığından bu kapsamın Anayasa Mahkemesi tarafından belirlenmesi gerektiği, CBK’ların gerekçesinin bulunup bulunmadığının şekil bakımından Anayasa’ya uygunluk denetimi kapsamında incelenmesi gereken bir husus olduğu belirtilerek CBK’nın tümünün Anayasa’nın 2. maddesine aykırı olduğu ve şekil bakımından iptaline karar verilmesi gerektiği ileri sürülmüştür. 28.12.2022 tarihli ve (116) numaralı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin tümünün şekil bakımından Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal talebinin REDDİNE 16.02.2023 tarihinde OY BİRLİĞİYLE karar verildi.
- Anayasa Mahkemesinin 16.02.2023 Tarihli ve E: 2023/1, K: 2023/33 Sayılı Kararı; 08.06.1994 tarihli ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun’a 03.04.2013 tarihli ve 6456 sayılı Kanun’un 27. maddesiyle eklenen ek 2. maddenin üçüncü fıkrasının Anayasa’nın 2., 43. ve 56. maddelerine aykırılığı ileri sürülerek iptaline ve yürürlüğünün durdurulmasına karar verilmesi talebine ilişkindir. Koruma amaçlı uygulama ve nâzım imar planı değişikliğinin iptali talebiyle açılan davada itiraz konusu kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu kanısına varan Mahkeme, iptali için başvurmuştur. 08.06.1994 tarihli ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun’a 03.04.2013 tarihli ve 6456 sayılı Kanun’un 27. maddesiyle eklenen ek 2. maddenin üçüncü fıkrasının Anayasa’ya aykırı olduğuna ve İPTALİNE 16.02.2023 tarihinde OY BİRLİĞİYLE karar verildi.
- Anayasa Mahkemesinin 18.01.2023 Tarihli ve 2020/3264 Başvuru Numaralı Kararı; karar sonucunu değiştirebilecek nitelikteki esaslı iddianın karşılanmaması nedeniyle gerekçeli karar hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir. Başvurucu, işyerinde yapılan denetim sırasında, tavuk etinden yapılan köfteden analiz için numune alındığı hâlde tutanakta bu ürünün kırmızı etten yapılan eti tarif eder şekilde köfte olarak belirtildiğini, bu nedenle kırmızı et ürünü için öngörülen kriterler dikkate alınarak yapılan analiz sonucunda kendisine idari para cezası verildiğini, 2012/74 numaralı Tebliğ hükümlerine göre denetimin yapıldığı tarihte tavuk etinden yapılan köfte ürününün satışa sunulabileceğini ileri sürmesine rağmen Hâkimlikçe değerlendirme yapılmadan itiraz başvurusunun reddedilmesi nedeniyle adil yargılanma hakkı kapsamındaki gerekçeli karar hakkının ihlal edildiğini iddia etmiştir. Açıklanan gerekçelerle; Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki gerekçeli karar hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE, 18.01.2023 tarihinde OY BİRLİĞİYLE karar verildi.
- Anayasa Mahkemesinin 31.01.2023 Tarihli ve 2020/6926 Başvuru Numaralı Kararı; Başvuru, itirazın iptali talebiyle açılan davada gerekçeli kararın geç yazılması sebebiyle makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir. Başvurucu Şirket; kendisine ait bir otobüsün işletilmesine ilişkin olarak davalı ile arasında taşıt sözleşmesi bulunduğunu, bu sözleşme gereğince tahakkuk eden faturaların davalıya tebliğ edildiğini, faturalara itiraz edilmediğini belirtmiştir. Başvurucu, sözlü taleplerinin sonuç vermemesi üzerine Bursa 8. İcra Dairesinin 2016/11246 Esas sayılı dosyası ile icra takibine başlandığını ve davalının takibe haksız biçimde itiraz ettiğini ileri sürerek Bursa 1. Asliye Ticaret Mahkemesinde (Mahkeme) 21.01.2017 tarihinde ticari nitelikteki hizmet sözleşmesinden kaynaklanan itirazın iptali talebiyle dava açmıştır. Somut başvuruda da başvurucunun itirazın iptali talebiyle açtığı davanın sonuçlarından yararlanabilmesinin, başka bir deyişle kararın kesinleşmesinin en önemli aşamalarından biri gerekçeli kararın yazılması olup bu yükümlülük başvurucunun talebine, tutumuna veya sorumluluğuna bağlı olmaksızın mahkemeye aittir. Açıklanan gerekçelerle; Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE 31.01.2023 tarihinde OY BİRLİĞİYLE karar verildi.