Hollanda’da Lahey Temyiz Mahkemesi, uluslararası insancıl hukuk ihlalleri nedeniyle İsrail’e F-35 savaş uçağı parçalarının satışının durdurulması yönünde tarihi bir karara imza attı. İnsan hakları örgütleri Oxfam Novib, PAX ve The Rights Forum’un temyiz başvurusu kabul edilirken, mahkeme, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarında sivillere verdiği zararın yeterince dikkate alınmadığını vurguladı.
Temyiz Mahkemesinden Dönüm Noktası Karar
Lahey Temyiz Mahkemesi’nin kararı, Hollanda’nın İsrail’e F-35 savaş uçağı parçalarının ihracatını yedi gün içinde durdurmasını şart koşuyor. Bu karar, İsrail’in Gazze Şeridi’nde gerçekleştirdiği askeri operasyonlarda insancıl hukuku ihlal etme riskine dikkat çekiyor ve Hollanda’nın uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmesinin önemini ortaya koyuyor.
İnsan Hakları Örgütlerinin Rolü
İnsan hakları örgütleri, İsrail’e yapılan F-35 parçaları ihracatının, Gazze’de işlenen “muhtemel savaş suçlarına” Hollanda’nın ortak olmasına yol açtığını savunarak, bu ihracatın durdurulması için hukuki mücadele başlattı. Avukat Liesbeth Zegvield, Hollanda’nın İsrail’e F-35 parçası teslimatını hemen durdurması gerektiğini belirterek, mahkemeden ihracatı yasaklamasını talep etti.
İlk Derece Mahkemesinden Farklı Bir Karar
Temyiz mahkemesinin bu kararı, ilk derece mahkemesinin Hollanda’nın İsrail’e F-35 parçası satışını durdurmak zorunda olmadığına dair kararını tersine çevirdi. İlk mahkeme, Hollanda’nın ilgili menfaatleri gözettiğini ve karara makul şekilde ulaştığını belirtmişti.
Temyiz Duruşmasındaki Tartışmalar
Temyiz mahkemesindeki duruşmada, insan hakları örgütlerinin avukatları, Hollanda hükümetinin İsrail’e F-35 parçaları sevkiyatını durdurması talebini yeniden gündeme getirdi. Avukat Zegveld, F-35 parçalarının ihracatının İsrail’in Gazze’de işlediği “muhtemel savaş suçlarına” Hollanda’nın ortak olması anlamına geldiğini vurguladı. Hollanda devletinin avukatları ise, F-35 satışının ekonomik ve ikili ilişkiler açısından önemini savunarak, ihracatın durdurulmasına karşı çıktı.