Avrupa Birliği, 2035 yılı itibarıyla yeni benzinli ve dizel otomobil satışlarını tamamen yasaklamayı öngören mevcut düzenlemede değişikliğe gitmeyi planladığını doğruladı. Avrupa Komisyonu’nun sunduğu yeni öneriler, otomotiv sektörünün yoğun baskısı ve Almanya ile İtalya başta olmak üzere bazı üye ülkelerin talepleri doğrultusunda, içten yanmalı ve hibrit araçların 2035 sonrasında da sınırlı ölçüde üretilebilmesine imkân tanıyor.
Mevcut mevzuata göre otomobil ve hafif ticari araç üreticilerinin 2035’ten itibaren üretimlerinin yüzde 100’ünün sıfır emisyonlu olması gerekiyordu. Yeni öneriyle bu oran yüzde 90’a düşürülüyor. Böylece üretimin kalan yüzde 10’luk kısmında, plug-in hibrit araçlar veya içten yanmalı motorlu modellerin üretimi mümkün olabilecek. Ancak bu karbon nötr olmayan üretimin, fabrikalarda yeşil çelik kullanımı veya biyoyakıt gibi başka çevreci uygulamalarla telafi edilmesi şartı getiriliyor.
Avrupa Komisyonu, bu yaklaşımı “teşvik ve yükümlülük” dengesine dayanan bir model olarak tanımlıyor. Komisyona göre düzenleme; tam elektrikli ve hidrojenli araçların yanı sıra plug-in hibritler, menzil uzatıcılar, hafif hibritler ve içten yanmalı motorlu araçların da 2035 sonrası dönemde sınırlı bir rol oynamasına olanak tanıyacak. Sürdürülebilir ulaşımdan sorumlu komiser Apostolos Tzitzikostas, bu esnekliğin tüketicilere ve pazara teknoloji tercihi açısından özgürlük sağladığını ifade etti.
Sanayiden sorumlu komiser Stéphane Séjourné ise Avrupa otomotiv sektörünün Çin kaynaklı rekabet, talep daralması ve teknolojik gelişimde yavaşlama gibi üç temel zorlukla karşı karşıya olduğunu belirtti. Komisyon, aynı zamanda küçük ve uygun fiyatlı elektrikli araçların piyasaya sürülmesini hızlandırmayı hedefleyen teşvik paketlerini de açıkladı. AB’de üretilen, 4,2 metreden kısa ve 15.000–20.000 avro fiyat aralığındaki küçük elektrikli araçlar için yol ücretlerinde indirim, şarj istasyonlarında avantajlar ve üreticilere ek karbon kredileri sağlanması öngörülüyor.
Öneriler kapsamında ayrıca elektrikli ticari araçlara yönelik hedefler de gevşetiliyor. Elektrikli vanlar için 2030’a kadar öngörülen yüzde 50’lik emisyon azaltım hedefi yüzde 40’a düşürülüyor. Bu adımın, Almanya ve İtalya liderlerinin yürüttüğü yoğun lobi faaliyetlerinin ardından gündeme geldiği belirtiliyor.
Avrupa Parlamentosu’ndaki Yeşiller Grubu, düzenlemeyi AB’nin son yıllardaki iklim mevzuatından en büyük geri adım olarak değerlendirirken, Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa’nın küresel temiz dönüşümde öncü konumunu koruduğunu savundu. Von der Leyen, önerilerin otomotiv sektörü, sivil toplum ve ilgili paydaşlarla yürütülen kapsamlı istişarelerin ardından hazırlandığını ifade etti.
Önerilerin yürürlüğe girebilmesi için AB üye ülkeleri ve Avrupa Parlamentosu’nun onayı gerekiyor.