ABD, Avustralya ve Almanya vatandaşı 9 kişi, Millî İstihbarat Teşkilatı’nın (MİT) raporları doğrultusunda kamu güvenliği gerekçesiyle Türkiye’den sınır dışı edildi. ABD vatandaşı bir misyonerin Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) yaptığı başvuru kabul edilmedi. Eski AYM Başkanı Zühtü Arslan, karara katılmayarak karşı oy yazdı.
Sınır Dışı Edilen Kişiler ve Gerekçeler
Türkiye’de bulunan Avustralya vatandaşı Benjamin Charles McLure ve Nathan James Bradtke, Almanya vatandaşı Helmut Frank ve M.R.F., Amerika vatandaşı Amanda Jolyn Krause, Matthew Vern Black, Benjamin Tyler Wood, Rodbert Andrew Hoard ve Jeremy Lauren Lambert hakkında sınır dışı işlemi uygulandı. Bu kişilerin kısa veya uzun dönem ikamet izinleriyle yasal olarak Türkiye’de ikamet ettiği belirtildi. Ancak, Göç İdaresi Başkanlığı tarafından bu kişilere N-82 tahdit kodu uygulandı. Bu kod, ülkeye girişlerinin ön izin şartına bağlanması anlamına geliyor ve MİT’in kamu düzeni, güvenliği veya sağlığı gerekçesiyle verdiği raporlara dayanıyor.
Anayasa Mahkemesi Başvuruları ve Kararları
Bu 9 yabancı uyruklu kişi, Göç İdaresi Başkanlığı’nın N-82 tahdit kodu uygulaması nedeniyle AYM’ye bireysel başvuru yaptı. Başvurularda, din özgürlüğü ve sınır dışı etme işlemlerindeki usul güvenceleri kapsamında temel hak ve özgürlüklerin ihlal edildiği iddia edildi.
AYM Genel Kurulu, başvuruları değerlendirdi ve Jeremy Lauren Lambert, Amanda Jolyn Krause, Helmut Frank ve Matthew Vern Black’in din özgürlüklerinin ihlal edildiğine ilişkin iddialarının dayanaktan yoksun olduğunu belirterek kabul edilemez olduğuna karar verdi. Bu karara, Zühtü Arslan ile birlikte Hasan Tahsin Gökcan, Engin Yıldırım, M. Emin Kuz, Yusuf Şevki Hakyemez ve Kenan Yaşar karşı oy yazdı. Nathan James Bradtke’nin başvurusu ise konu bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilmedi. Diğer başvurucuların yerleşme hürriyeti ve temel haklarının ihlal edilmediğine hükmedildi.
Kararın Gerekçeleri
AYM kararında, başvurucuların kamu düzeni ve güvenliği yönünden tehlikeli olabileceklerine ilişkin değerlendirmenin makul seviyede ilintili olduğu ve başvuruculara gerekli usul güvencelerinin sağlandığı belirtildi. Mahkeme, başvurucuların idari yargıda iptal davası açma süreçlerini başlattığını ve idarenin geniş takdir yetkisi çerçevesinde değerlendirme yapıldığını ifade etti.
Zühtü Arslan’ın Karşı Oy Gerekçesi
Eski AYM Başkanı Zühtü Arslan, karşı oy gerekçesinde, misyonerlik faaliyetinin soyut düzeyde ve kategorik olarak kamu düzeni veya güvenliğine tehdit olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığını belirtti. Misyonerlik faaliyetlerinin, barışçıl olduğu sürece ifade ve din özgürlüğünün güvencesi altında olduğunu vurguladı. Arslan, başvuruculara yönelik misyonerlik faaliyetlerinin kamu düzeni ve güvenliğine yönelik bir tehdit oluşturmadığını savundu.