2 Kasım 2023 Perşembe günü 32357 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmakla 33. Maddesinde belirtilen tarihlerde yürürlük bulan 7464 sayılı KONUTLARIN TURİZM AMAÇLI KİRALANMASINA VE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN (‘Kanun’) turizm amaçlı kiralamalara ilişkin önemli değişiklik ve müeyyideler düzenlemektedir.
Kanun ile 100 günden daha az süreli kiralama yapacak kişiler için bu işleme dair “izin belgesi” alma zorunluluğu düzenlemiştir (Kanun madde 1/3 atfı ile madde 3).
Eğer Kanun ile açıkça düzenlenen sınırlamaya dahil olunmasına rağmen izin belgesi almaksızın kiralama faaliyeti yapılır ise bu yasaklı faaliyeti ifa edenler için idari para cezası düzenlemesine de yer verilmiştir.
a. İzin Belgesi Nedir? Niteliği ve Alma Zorunluluğu Nasıl Düzenlenmiştir?
Kanun izin belgesini; “Kiraya verenin konutunu gerçek veya tüzel kişilere en fazla yüz gün süreyle kiralamasına izin verilmesi amacıyla düzenlenen turizm amaçlı kiralama” yetkisine haiz belge olarak tanımlamıştır.
Yani gerçek veya tüzel kişi kiraya verenler konutunu turizm amacı ile ve fakat 100 günden daha az süre ile kiraya verecek ise kira sözleşmesi yapılmasından evvel Kültür ve Turizm Bakanlığından izin belgesi almak zorundadır.
Eğer müstakil nitelikte olmayan yani bir apartman yahut sitede bulunan bağımsız bölüme ilişkin izin belgesi alınmak suretiyle turizm amaçlı kiralama yapılacak ise diğer kat maliklerinin oy birliği ile verdiği muvafakatinin aranması zorunluluğu Kanun ile düzenlenmiştir. İzin belgesi başvurusu sırasında bu muvafakat metninin ibrazı zorunludur. Yani diğer kat malikleri turizm amaçlı kiralama yapılmasına muvafakat etmez ise izin belgesi alınmak suretiyle kiralama yapılması mümkün olmayacaktır.
b. İzin Belgesi Alınmaz İse Ne Olur?
İzin belgesi alınması zaruri olmakla alınmaksızın kiralama yapılması halinde bir kısım müeyyideler düzenlenmiştir. Bunlar;
i. İzin belgesi olmaksızın kiralama yapılması halinde her bir konut için 100.000,00 TL (yüz bin Türk Lirası) idari para cezası verilecektir. Ayrıca izin belgesi alınması için kendilerine süre verilen kişiler bahse konu 15 günlük süre içince izin belgesi almak adına başvuru yapmaz ve faaliyetlerine devam eder ise 500.000,00 TL (beş yüz bin Türk Lirası) ek idari para cezası verilecektir. Nihayetinde tekrar verilen süre 15 günlük sürede faaliyetlere devam ederlerse 1.000.000,00 TL (bir milyon Türk Lirası) idari para cezası verilir.
ii. İzin belgesi sahibi kişiden konutu turizm amaçlı kiralayan kişi bu konutu kendi nam ve hesabına yani alt kiraya verir ise izinsiz olarak yapılan her bir kira sözleşmesi için ayrı ayrı 100.000,00 TL (yüz bin Türk Lirası) idari para cezası verilecektir.
iii. İzin belgesi sahibi kişiden konutu mesken olarak kullanmak amacı ile kiralayan ve fakat kendi nam ve hesabına turizm amaçlı kiraya veren kişi hakkında izinsiz olarak yapılan her bir kira sözleşmesi için ayrı ayrı 100.000,00 TL (yüz bin Türk Lirası) idari para cezası verilecektir.
iv. Konutların kiralanmasına aracılık eden kişiler izin belgesi olmayan bir konutun turizm amaçlı kiralanmasında da aynı faaliyeti sergiler ise bu aracı kişiler hakkında aracılık ettikleri her bir kira sözleşmesi için ayrı ayrı 100.000,00 TL (yüz bin Türk Lirası) idari para cezası verilecektir.
v. Her defasında 100 günden az olsa da aynı yıl içerisinde bir konutu ilk sözleşme tarihinden itibaren turizm amaçlı 4 kereden fazla kiraya veren kişi hakkında 1.000.000,00 TL (bir milyon Türk Lirası) idari para cezası verilir.
c. Aracı Hizmet Sağlayıcılar İçin Kanun Neler Getiriyor?
Ülkemizde turizm amaçlı konut kiralamaları için aracı hizmet sağlayıcı kurumlar faaliyette olup en bilinen “AirBNB” isimli aracı hizmet sağlayıcıdır. Bu tür aracı hizmet sağlayıcılar için de Kanun ile yükümlülükler ve müeyyideler söz konusudur.
vi. Aracı hizmet sağlayıcı izin olmaksızın kiralama faaliyeti yapar ise yahut kiralama faaliyetine ilişkin tanıtım yapar ise bu durumun Bakanlıkça tespiti yapılırsa Bakanlık tespiti müteakip 24 saat içerisinde içeriklerin kaldırılmasını talep eder. Eğer içerikler kaldırılmaz ise hizmet sağlayıcıya her bir konut için ayrı ayrı 100.000,00 TL (yüz bin Türk Lirası) idari para cezası verilecektir.
vii. Aracı hizmet sağlayıcı tarafından gerçekleştirilen ihlal eylemini oluşturan ilgili yayın, bölüm, parça özelinde erişimin engellenmesi yahut çıkarılması kararı verilmiş olmasına rağmen bu karara riayet edilmez ise yine aracı hizmet sağlayıcı hakkında her bir konut için ayrı ayrı 100.000,00 TL (yüz bin Türk Lirası) idari para cezası verilecektir. Bahse konu erişimin engellenmesi/kaldırılması kararına ilişkin aracı hizmet sağlayıcının ilgili Sulh Ceza Hakimliği nezdinde itiraz kanun yoluna başvuru hakkı saklıdır.
d. İzin Belgesi İptal Edilir İse Ne Olur?
Eğer kamu düzeni, genel ahlak, kamu güvenliği konularında bu konulara aykırı bir şekilde turizm amacıyla kiralanan konutun kullanıldığı yetkili kurum ve kuruluşlarca tespit edilir ise bahse konu konuta ilişkin izin belgesi iptal edilir.
Sonuç olarak işbu Kanun ile turizm amaçlı konut kiralama işini ifa eden gerçek ve tüzel kişiler açısından da AirBNB gibi bu hizmeti aracı kurum olarak sağlayan dijital platformlar açısından da büyük bir gelir kaybının yaşanacağı izahtan varestedir. Bahse konu düzenlemelerin 01.01.2024 tarihi itibarıyla yürürlük bulacağını belirtmekle bu tarihe kadar gerekli prosedürel işlemlerin incelenmekle başvuruların yapılması önem taşır.